Verbindende Vormen

Vaak zie je een schilderij dat er best aardig uitziet, de bomen zijn mooi, de huizen zijn geloofwaardig neergezet, het perspectief klopt, en de horizon staat buiten het midden, maar toch klopt er iets niet. Bij nadere beschouwing zijn alle onderdelen stuk voor stuk erin gepenseeld, zonder enig onderling verband. behalve dan dat ze op de foto ook naast elkaar staan. Het zijn als het ware losse puzzelstukjes, maar die nog niet aan het juiste stukje vastzitten waardoor het één geheel zou vormen.
De oorzaak is meestal de uiterste precisie van de kunstenaar, die er vanuit gaande, dat als je maar zo netjes mogelijk alles schetst of liever gezegd tekent, je dan ook beter alle verf binnen de lijntjes van de zorgvuldig gemaakte potloodstreepjes kan schilderen.
En dan natuurlijk wachten totdat het huisje droog is, zodat er weer verder gegaan kan worden met het volgende perceeltje, het huis ernaast wordt met dezelfde kleur geschilderd, en hetzelfde schaduwkleurtje wordt aangebracht. Alles netjes, maar jammer genoeg wordt het nooit één geheel. Ik chargeer nu natuurlijk, maar ook ik ben in die valkuil gelopen in het begin van mijn schilder carrière.

Aankomende schilders, willen meestal dat hun werk een mooie losse uitstraling heeft, en een bepaalde sfeer uitstraalt.
Die sfeer bepaal je nooit aan het eind van het schilderij, maar in de eerste opzet, tenminste op de manier die ik hanteer. Een goede vriend van mij is een meester in het sfeer inbrengen aan het eind van zijn schilderij, maar dit vergt jaren ervaring!
Om het voor uzelf eenvoudig te houden, kunt u het beste een foto uitkiezen die met tegenlicht gemaakt is. Dit is misschien niet de beste methode om een foto te maken, maar wel voor uw schilderij. Op deze manier verliest u al een hoop onnodige details en is het gedoe met kijken door uw oogwimpers ook niet nodig.

Kijkend naar de foto.
Deze foto is met goede lichtomstandigheden genomen dus moeten we hem zelf vereenvoudigen, het makkelijkste is hem om hem dan in zwart/wit te zetten, of een fotokopie te maken.

Ik begin met een eenvoudige potloodschets, u ziet geen nauwkeurige replica van de foto, maar een summiere notitie waar zich wat bevind, de penseel corrigeert het later wel moet u maar denken.

Ik neem voor deze oefening een drietal kleuren, de eerste opzet doe ik met een transparant tweetal, Burnt Sienna en Ultramarijn Blauw, maar kan om het even welke kleuren zijn, als ze maar met elkaar harmoniëren, zo een eerste opzet zou altijd (mits u met aquarel werkt) met transparante kleuren moeten doen, dan blijft het papier mooi door de verflaag heen schijnen. (Rowland Hilder begon zijn spectaculaire luchtpartijen wel met lampenzwart, maar dan wel heel erg verdunt!) Ik spaar niets uit met eventueel maskervloeistof maar ik laat op de horizon een paar witte partijen open.

Dit moeten we even laten drogen voordat de volgende laag erop gaat.

De sfeer is gezet, nu schilderen ik de omtrek van het geheel, dus niet losse huisjes en bootjes. Ik gebruik dezelfde pigmenten om het dorp neer te zetten, in deze menging gebruiken ik een variabele mix van de twee kleuren, soms in pure vorm, maar wel zodanig dat de kleur overal een beetje bruin en blauw is, dit verlevendigd het aanzien van de aquarel later.

zorg ervoor dat alles met elkaar in contact blijft, u schildert gewoon alles aan elkaar vast.

De toon is gezet en de sfeer kan niet meer veranderd worden, na wederom gewacht te hebben op het droogproces, en hier en daar iets weg gepoetst te hebben zijn we toegekomen aan de laatste fase van het schilderij.
We brengen de details aan die net dat beetje toevoegen om de huizen, bootjes en boompjes te onderscheiden. Ik doe dat met Ultramarijn Blauw en Light Red, de Light Red is een warme rode, die in tegenstelling tot Burnt Sienna niet een muisgrijs geeft, maar een soort warm blauwpaars-grijs, en hij is licht dekkend, maar dat is voor de laatste fase geen bezwaar. We vullen er immers geen grote partijen mee op! Ook hier weer, geen losse onderdelen, maar suggereer, en maak huisvormen, ipv huisjes, iets wat lijkt op een dak zal voor de kijker al snel een huis zijn! En omdat het al leek op water, zal ook iedere vorm die op het water ligt automatisch een boot vormen! zo eenvoudig is dat!
Dan als laatste nog een paar details van masten en hun touwen met witte aquarel verf.
Voor puristen ‘not done’, maar de eerder genoemde Rowland Hilder gebruikte het, maar ook William Turner en John Singer Sargent hadden het ook standaard op hun palet. dus wie ben ik om het te verbieden?

Dit is natuurlijk niet een meesterwerkje, maar een demonstratie om balans en eenheid in uw werk te brengen. En dat lukt niet als u beginner bent, en een kleurendoos tot uw beschikking heeft met 25 kleuren! Begin met een paar kleuren, twee of drie is voldoende. Als u dit soort oefeningen onder de knie heeft kunt u kleuren toevoegen.
Maar dat een volgende keer

Edo Hannema